Την ώρα που η ακρίβεια σε βασικά αγαθά, υπηρεσίες και ενέργεια κατατρώει το περιορισμένο οικογενειακό εισόδημα, οι ενεργειακές εταιρείες εξακολουθούν να συσσωρεύουν υπερκέρδη. Άλλωστε, ως γνωστόν, και τα προηγούμενα χρόνια εν μέσω έκρηξης των τιμών η φορολόγηση ή η επιστροφή μέρους των υπερκερδών έγινε από την κυβέρνηση της Ν.Δ… αναγκαστικά και με γνώμονα τη χαμηλότερη δυνατή ενόχληση των επιχειρήσεων του ενεργειακού κλάδου, με εκπτώσεις και ειδικές μέριμνες, και κεντρικό σκοπό την απομείωσή τους.
Η συλλογή «ουρανοκατέβατων» κερδών συνεχίζεται και φέτος με μεγαλύτερη ή μικρότερη ένταση και μετουσιώνεται σε παχυλά μερίσματα για τους μετόχους, όταν, αντίθετα, η διοχέτευση ενός μέρους αυτών των πόρων στην κοινωνία θα μπορούσε να οδηγήσει σε μια έστω προσωρινή κάλυψη των αναγκών των νοικοκυριών και των μικρομεσαίων.
Υψηλή κερδοφορία στη διύλιση
Αν και, προς το παρόν τουλάχιστον, δεν έχει επαναληφθεί το ιστορικό ρεκόρ των τεράστιων υπερκερδών του 2022, έτους ενεργειακής κρίσης, των δύο εταιρειών διύλισης Helleniq Energy (πρώην ΕΛ.ΠΕ.) και Motor Oil, «ουρανοκατέβατα» κέρδη εξακολουθούν να υπάρχουν ακόμα και φέτος, όπως προκύπτει από τα οικονομικά αποτελέσματα εννεαμήνου του 2024 των εταιρειών. Άλλωστε η συνθήκη των «ουρανοκατέβατων» κερδών, δηλαδή των κερδών που δημιουργεί η ίδια η λειτουργία της αγοράς και όχι αμιγώς η επιχειρηματική δραστηριότητα των εταιρειών, διατηρείται, καθώς τα περιθώρια διύλισης, αν και έχουν υποχωρήσει αισθητά από τα αντίστοιχα περσινά, παραμένουν στα 10-12 δολάρια το βαρέλι και είναι υπερδιπλάσια έναντι των ιστορικών, λόγω του συνδυασμού των κυρώσεων στη Ρωσία και της κερδοσκοπίας, σύμφωνα με παράγοντες της αγοράς. Οι ίδιοι κύκλοι σημειώνουν ότι τα προ φόρων κέρδη των δύο εταιρειών σε ετήσια βάση ιστορικά (2014-2021) κυμαίνονταν μεταξύ 600 και 900 εκατ. ευρώ, ενώ πλέον δείχνουν να διαμορφώνονται (σε συγκρίσιμα μεγέθη) σε επίπεδα άνω του 1,5 δισ. ευρώ.
Αξίζει να επισημανθεί ότι η εικόνα της χαμηλότερης κερδοφορίας φέτος έναντι των προηγούμενων δύο ετών συνδέεται κυρίως με το γεγονός ότι οι δύο εταιρείες έχουν ενσωματώσει τη «χρέωση» της έκτακτης εισφοράς αλληλεγγύης για το 2023 στα οικονομικά αποτελέσματά τους για το εννεάμηνο του 2024. Συγκεκριμένα, 255,5 εκατ. η Motor Oil και 223 εκατ. τα ΕΛ.ΠΕ., που αποφέρουν κέρδη προ φόρων 539,4 εκατ. (794,8 εκατ. χωρίς εισφορά) για την πρώτη και 259 εκατ. (482 εκατ. χωρίς εισφορά) για τη δεύτερη, οδηγώντας συνολικά σε κέρδη προ φόρων ύψους 798,4 εκατ. (ή 1,277 δισ. χωρίς εισφορά).
«Ουρανοκατέβατα» και δυνητική εισφορά
Κατά τον ίδιο τρόπο απομειώνονται και τα αντίστοιχα «ουρανοκατέβατα» κέρδη (με βάση τη μεθοδολογία υπολογισμού της Ε.Ε., μέσος όρος κερδών προ φόρων 2018-2021 +20%) για το εννεάμηνο του 2024 σε 302,5 εκατ. και 117,2 εκατ. για τη Motor Oil και τα ΕΛ.ΠΕ. αντίστοιχα, ήτοι συνολικά σε 419,7 εκατ. ευρώ. Χωρίς όμως την ενσωμάτωση της έκτακτης εισφοράς τα υπερκέρδη στο εννεάμηνο μόνο θα ανέρχονταν σε 558 εκατ. και 340,2 εκατ. αντίστοιχα, δηλαδή συνολικά σε 898,2 εκατ. ευρώ. Επομένως, αν και καταγράφονται φέτος χαμηλότερες επιδόσεις, η ύπαρξη υπερκερδών είναι σαφής ακόμα και με την «επίπτωση» της έκτακτης εισφοράς για το 2023, που κανονικά θα έπρεπε να επιβαρύνει τα αποτελέσματα του 2023. Με βάση τα στοιχεία αυτά υπολογίζεται ότι εάν εφαρμοζόταν φέτος μια νέα έκτακτη εισφορά (με τα δεδομένα εννεαμήνου προσώρας) με τον μίνιμουμ συντελεστή που έχει επιλέξει η κυβέρνηση της Ν.Δ για τα προηγούμενα έτη, δηλαδή το 33%, θα απέδιδε 138,5 εκατ. ευρώ (ή 296,4 εκατ. χωρίς τον υπολογισμό της περσινής εισφοράς). Αν δεν εφαρμοζόταν ο συντελεστής 90% (όπως στην ηλεκτροπαραγωγή), που προτείνει εξαρχής ο ΣΥΡΙΖΑ, τότε θα μιλάγαμε για εισφορά στα 378 εκατ. (ή 808 εκατ. χωρίς την περσινή εισφορά), πόρος που προφανώς θα μπορούσε να χρηματοδοτήσει σοβαρές κοινωνικές δράσεις και μειώσεις φόρων.
Θυμίζουμε, επίσης, ότι, δεδομένου πως η κυβέρνηση αναγνωρίζει την ειδική εισφορά αλληλεγγύης ως έξοδο, η τελική επίπτωση σε επίπεδο εισοδήματος προ φόρων θα είναι αισθητά χαμηλότερη για τις εταιρείες.
Αυξήσεις σε συνθήκες δυοπωλίου
Αξίζει να αναφερθεί ότι, όπως προκύπτει από τις πρόσφατες προκαταρκτικές απόψεις της Επιτροπής Ανταγωνισμού αναφορικά με τις συνθήκες ανταγωνισμού στην αγορά καυσίμων (στο πλαίσιο κανονιστικής παρέμβασής της), ειδικότερα στον κλάδο της διύλισης επικρατούν συνθήκες «δυοπωλίου, με υψηλό βαθμό συγκέντρωσης», ενώ η ανάλυση των τιμών διύλισης έδειξε ταύτιση (με οριακές διαφορές στις τιμές μεταξύ των δύο εταιρειών στο τέταρτο με πέμπτο δεκαδικό ψηφίο) και παράλληλη εξέλιξη των τιμών. Μάλιστα, την περίοδο της ενεργειακής κρίσης λόγω του πολέμου στην Ουκρανία «το αυξημένο περιθώριο διύλισης οδήγησε σε σημαντικά λειτουργικά κέρδη στις εταιρείες διύλισης, καθώς συνοδεύτηκε από σχετικά αυξημένη ζήτηση (σε σχέση με τη χρήση του 2020) και κατ’ επέκταση παραγωγή από τις εταιρείες διύλισης και με διαχρονικές αυξήσεις στις τιμές». Όπως αναφέρεται, η παρατηρούμενη ασύμμετρη μετακύλιση για την ίδια περίοδο (καθώς αυξήσεις των τιμών του δείκτη Platts μετακυλίονται περισσότερο στις τιμές πώλησης των διυλιστηρίων βενζίνης και πετρελαίου κίνησης, σε σχέση με τις αντίστοιχες μειώσεις) σε συνδυασμό με τα υψηλά περιθώρια κερδοφορίας των εταιρειών διύλισης και της επιλογής συγκεκριμένων παραγόντων τιμολόγησης και την εξαιρετικά χαμηλή ανταγωνιστική πίεση λόγω των περιορισμένων εισαγωγών «επιβεβαιώνουν την ικανότητα των εταιρειών διύλισης να αυξάνουν επικερδώς τις τιμές τους, χωρίς να επηρεάζονται αισθητά από τις ενέργειες των πελατών τους ή να περιορίζονται από δυνητικούς ανταγωνιστές».
ΠΗΓΗ:www.avgi.gr
